Διδακτικό υλικό σε αφιέρωμα για τους πρόσφυγες, από ΕσΔΡΑΣΗ
Νέο διδακτικό υλικό στο αφιέρωμα του Α Αθηνών για τους πρόσφυγες
Ολόκληρη η λίστα μετά την ανανέωση:
Πόλεμος, Προσφυγιά, Μετανάστευση: διδακτικό υλικό
ΚΕΙΜΕΝΑ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ
«Η μετανάστευση στην Ελλάδα: 11 μύθοι και περισσότερες αλήθειες« Μια έκδοση του ελληνικού παραρτήματος του ιδρύματος «Ρόζα Λούξεμπουργκ».
Αφημένοι να πεθάνουν: Το ναυάγιο-δολοφονία στην Μάλτα Ο Shukri al-Assouli, ένας από τους ελάχιστους επιζώντες ενός πολύνεκρου ναυαγίου, διηγείται την συγκλονιστική ιστορία του.
Πρόσφυγες που χάνονται στην Μεσόγειο Η Μεσόγειος έχει κατακτήσει την θλιβερή πρωτιά της πιο θανατηφόρας θαλάσσιας οδού του κόσμου.
Κίνδυνοι στο ταξίδι προς την ζωή - α΄ Εκτός από τα αφιλόξενα νερά της θάλασσας, αρκετοί πρόσφυγες αντιμετωπίζουν την δολοφονική διάθεση διαφόρων ανθρωποειδών, τα οποία επιτίθενται στις βάρκες τους, τις τρυπούν, καταστρέφουν τις μηχανές τους και τους αφήνουν ακυβέρνητους να περιφέρονται όπου τους πάει το κύμα…
Κίνδυνοι στο ταξίδι προς την ζωή – β΄ (Το παραπάνω κείμενο, συντομευμένο, για πιο άμεση αξιοποίηση στην τάξη, με κάποιες ιδέες για δραστηριότητες.)
Τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου και οι πόλεμοι γι’ αυτό Πληροφορίες και μία διδακτική πρόταση πάνω στην συσχέτιση των περιοχών που έχουν τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου με τις περιοχές όπου γίνονται οι περισσότεροι πόλεμοι της εποχής μας.
Ιράκ: Στατιστικές του πολέμου Κάπως παλιό υλικό (του 2008) αλλά πάντα διδακτικό και χρήσιμο για κατανόηση των πρακτικών συνεπειών ενός πολέμου.
Ομιλία υπέρ της ειρήνης από τη 12χρονη Αμερικανίδα μαθήτρια Charlotte Aldebron σε μια συγκέντρωση στις ΗΠΑ, το 2003, όταν ξεκινούσε ο πόλεμος των Η.Π.Α εναντίον του Ιράκ.
Έλληνες πρόσφυγες στην Συρία (Όταν η κατάσταση το 1923, μετά την συνθήκη της Λωζάνης ήταν «αντίστροφη», με τους Έλληνες να είναι αυτοί που πηγαίνουν πρόσφυγες στην Συρία.) (Λειτουργεί κυρίως ως υποστηρικτικό υλικό για τον εκπαιδευτικό.)
«Όταν οι Έλληνες…» …ήταν από την πλευρά των μεταναστών. Σύντομο χρονικό μιας από τις πιο μαύρες σελίδες του ελληνισμού της διασποράς: του διωγμού των Ελλήνων της νότιας Ομάχα (1910, Νεμπράσκα, Η.Π.Α.). (Λειτουργεί κυρίως ως υποστηρικτικό υλικό για τον εκπαιδευτικό.)
Ανθελληνικές ταραχές στην Νεμπράσκα το 1908 Οι Έλληνες μετανάστες ήταν πηγή φτηνού εργατικού δυναμικού στα εργοστάσια της Ομάχα, στην Νεμπράσκα. Οι πολιτισμικές διαφορές, όμως, όπως και η κίτρινη δημοσιογραφία (μας θυμίζει κάτι;…) οδήγησαν σε εκτεταμένες ταραχές εναντίον των συμπατριωτών μας. (Στα αγγλικά. Λειτουργεί κυρίως ως υποστηρικτικό υλικό για τον εκπαιδευτικό.)
Οι Έλληνες ως μετανάστες Κείμενο που απλώνεται σε δύο μέρη: α. Πώς φέρονταν οι Έλληνες μετανάστες στην Αμερική, β. Πώς φέρονταν οι ντόπιοι Αμερικανοί στους Έλληνες. (Λειτουργεί κυρίως ως υποστηρικτικό υλικό για τον εκπαιδευτικό.)
.
ΒΙΒΛΙΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
«Το πιο κρύο καλοκαίρι« Τρεις πραγματικές ιστορίες προσφύγων (εικονογραφημένες). Μια παραγωγή του ελληνικού παραρτήματος του ιδρύματος «Ρόζα Λούξεμπουργκ».
«Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο« Βραβευμένο παιδικό παραμύθι. Η «Πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» είναι η ιστορία μιας πόλης που δεν μοιάζει με καμιά άλλη… Γι” αυτό και όταν καταφθάνει ο πόλεμος, δεν βρίσκει τίποτε όπως θα το περίμενε, κι αυτή η πόλη τον νικά χωρίς να χρειαστεί καν να πολεμήσει!
Το διπλό ταξίδι Απόσπασμα από το παιδικό βιβλίο της Λίτσας Ψαραύτη, που παρουσιάζει μία άγνωστη πτυχή της ελληνικής ιστορίας, την -έστω και περιορισμένη- ελληνική προσφυγιά στην Παλαιστίνη στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Ο Γρηγόρης της βροχής« Απόσπασμα από το ομώνυμο παιδικό βιβλίο του Σπ. Τσίρου.
«Μετανάστευση« του Άρη Φακίνου (κείμενο από τα παλιά βιβλία της Γλώσσας).
«Ο ξένος»
Πρόταση διδασκαλίας με θέμα την μετανάστευση, τον πόλεμο, τους πρόσφυγες και την ξενοφοβία, με αφορμή το βιβλίο της Ε. Χωρεάνθη: Ένας ξένος στην οικογένειά μας».
«Γκασμέντ»
Πρόταση διδασκαλίας με θέμα την μετανάστευση, τον ρατσισμό, την ξενιτιά, και άλλα παρόμοια ζητήματα, με αφορμή το βιβλίο τού Κ. Μουρίκη: » Γκασμέντ, ο φυγάς με τη φλογέρα».
Ο Navid δεν ήρθε για διακοπές Εικόνες από το ομώνυμο βιβλίο του Πάνου Χριστοδούλου, που έχει ως θέμα τον ρατσισμό και την ξενοφοβία (εκδ. ΚΕΔΡΟΣ).
Ο Navid δεν ήρθε για διακοπές Εκπαιδευτικός οδηγός με διδακτικό υλικό και δραστηριότητες, που συνέταξε η παιδαγωγός Μαρίζα Ντεκάστρο.
Ο Navid δεν ήρθε για διακοπές Διαβάστε – ακούστε ένα απόσπασμα από το βιβλίο.
.
ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ομαδικά, ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ online
Ο Navid δεν ήρθε για διακοπές (online παιχνίδι – για το σπίτι ή και την τάξη, σε περίπτωση που υπάρχει αίθουσα υπολογιστών) Ένα παιχνίδι για να γνωρίσουν τα παιδιά καλύτερα τους πρόσφυγες
Ταξίδι Φυγής (online παιχνίδι – για το σπίτι ή και την τάξη, σε περίπτωση που υπάρχει αίθουσα υπολογιστών) Μπείτε στην ζωή ενός νεαρού πρόσφυγα και δείτε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, τόσο στην φυγή του όσο και στην χώρα στην οποία καταφεύγει.
Οι μέντορες Ομαδικό παιχνίδι (για ανοικτό χώρο) για την αλληλεγγύη.
.
ΒΙΝΤΕΟ (Στις παρενθέσεις, παρατίθεται, στρογγυλεμένη, η χρονική διάρκεια του καθενός.)
«Χωρίς διαβατήριο» (35΄) Ντοκυμαντέρ της Νίνας Γεωργιάδου για τους πρόσφυγες.
Εικόνες της βομβαρδισμένης βόρειας Συρίας (5΄) από βίντεο 360 μοιρών (για όσους τυχόν δεν ξέρουν αυτή την τεχνική, μπορούμε, κατά την διάρκεια αναπαραγωγής του βίντεο, να περιστρέφουμε την εικόνα ώστε να βλέπουμε όλο τον ορίζοντα, σαν να ήμασταν εκεί.
Ο πόλεμος στην Συρία από μέσα (16΄) Εκμεταλλευόμενοι την τεχνολογία και την μανία των ανθρώπων να δημοσιοποιούν ό,τι κάνουν, βλέπουμε, σε «ανατριχιαστικά» ρεαλιστική μετάδοση, την πορεία ενός άρματος καθώς αυτό περιφέρεται και πυροβολεί μέσα στους έρημους δρόμους μιας μισοκατεστραμμένης πόλης. Βίντεο που αγγίζει τα παιδιά, αν προσπαθήσουν να μεταφερθούν νοερά πίσω από τα κλειστά παράθυρα των σπιτιών.
Ο πόλεμος δεν είναι παιχνίδι (8΄) Σε μια βόλτα στην εξοχή δύο παιδιά ξεκινούν να παίξουν πόλεμο. Μια σειρά από παράξενα γεγονότα τα οδηγούν να καταλάβουν πώς είναι ένας πραγματικός πόλεμος.
«Ειρήνη» – Η ιστορία ενός παιδιού πρόσφυγα (7΄) Βίντεο που βοηθά τους εκπαιδευτικούς να μιλήσουν στα μικρά παιδιά (5-8 ετών) για θέματα όπως η διαφορετικότητα, η ανεκτικότητα και οι πολιτισμικές διαφορές.
«Ειρήνη» Η ιστορία του βίντεο, σε μορφή παραμυθιού.
«Ειρήνη» Εγχειρίδιο με οδηγίες για τους εκπαιδευτικούς.
Η ιστορία της Νασρίν από τη Συρία (3,5΄),
Η ιστορία του Μίτρα από το Αφγανιστάν (3΄),
Η ιστορία του Σααλίμ από τη Σομαλία(3,5΄): Ιστορίες προσφύγων από τρία βασανισμένα μέρη.
People of Nowhere (2΄) Όπως γράφει ο δημιουργός του βίντεο: «Είχα ακούσει και διαβάσει διαφορετικές απόψεις για το κύμα των Σύριων προσφύγων που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη. Μετά πήγα στην Λέσβο. 7 μέρες στο Ελληνικό νησί μου έδωσαν μια πιο υγιή, ανθρώπινη προσέγγιση της κατάστασης. Το να βλέπω με τα μάτια μου τους ανθρώπους στις ουρές και να νοιώθω τον σκληρό τους αγώνα μου ράγισε την καρδιά. Αυτοί είναι η «απειλή» που λένε; Το μόνο που είδα, είναι γενναίους ανθρώπους σε μια στιγμή κρίσης που αναζητούν την ελπίδα. Ταυτόχρονα, συνάντησα γενναίους εθελοντές που φτάνουν απ’ όλο τον κόσμο για να βοηθήσουν τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως θρησκείας, φυλής και παρελθόντος. Αυτό με ενέπνευσε. Η ελπίδα μου είναι ότι το βίντεο αυτό μπορεί να ρίξει τους φράχτες των αρνητικών σκέψεων και απόψεων που έχουμε χτίσει γύρω από τους εαυτούς μας.»
Πρόσφυγες- Το Επικίνδυνο Θαλάσσιο Πέρασμα (8΄) Βίντεο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ. Φυσικά αναφέρεται στην Μεσόγειο…
Σύροι πρόσφυγες στην Ελλάδα (10΄) Βίντεο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ.
Παιδιά πρόσφυγες» (8-12 ετών) (22΄) Πέντε παιδιά πρόσφυγες από το Σουδάν, την Καμπότζη, το Αφγανιστάν και την Βοσνία-Ερζεγοβίνη περιγράφουν την εμπειρία τους ως πρόσφυγες.
Παιδιά – πρόσφυγες (7΄) Βίντεο του 4ο ΓΕΛ Περιστερίου.
Κύπρος 1974 – Συρία 2015 Ένα φωτογραφικό ταξίδι στην προσφυγιά, πάνω στην μουσική του Λιβανελί, τους στίχους του Λ. Παπαδόπουλου και την ερμηνεία της Μ. Φαραντούρη.
Το κανάλι στο youtube της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες
Όταν οι Έλληνες βρίσκονταν από την μεριά των μεταναστών και των προσφύγων:
Βρωμοέλληνες (55΄) Ντοκυμαντέρ της εκπομπής «Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα» για το πώς έβλεπαν τους Έλληνες μετανάστες στην Αμερική (Η.Π.Α.) στις αρχές του 20ου αιώνα. (Λειτουργεί κυρίως ως υποστηρικτικό υλικό για τον εκπαιδευτικό.)
Βρωμοέλληνες (15΄) Αποσπάσματα από το παραπάνω ντοκυμαντέρ. (Με την μικρή του διάρκεια, προσφέρεται για αξιοποίηση και διδασκαλία στην τάξη, είτε ολόκληρο είτε τμηματικά [είναι διαρθρωμένο σε τρεις ενότητες: τα προβλήματα του ξενιτεμού των Ελλήνων, οι προκαταλήψεις και οι διώξεις εναντίον τους στις καινούριες πατρίδες, η τελική αποδοχή τους από τους ντόπιους.] ).
Ταραχές στο Τορόντο εναντίον των Ελλήνων (6΄) στο μακρινό 1918… (Στα αγγλικά. Λειτουργεί κυρίως ως υποστηρικτικό υλικό για τον εκπαιδευτικό.)
Μικρά Ασία – Ξεριζωμός (7΄) Απόσπασμα από το «Μεγάλο μας Τσίρκο» του Σταύρου Ξαρχάκου, για τους Έλληνες πρόσφυγες από την Μικρά Ασία.
Έλληνες: Από μετανάστες ρατσιστές (9΄) Για να έρθουμε στο σήμερα και να σκεφτούμε πως αν για άλλους λαούς είναι μία φορά αυτονόητο να σέβονται τον μετανάστη ως άνθρωπο που αναγκάστηκε -για λόγους που δεν ήθελε πάντα- να ξενιτευτεί, για εμάς τους Έλληνες είναι δυο φορές αυτονόητο, αφού οι παππούδες μας ήταν πρόσφυγες, οι γονείς μας μετανάστες και, τώρα, τα παιδιά μας ξανά μετανάστες…
.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ – ΕΙΚΟΝΕΣ – ΣΚΙΤΣΑ
Τα Χριστούγεννα των προσφύγων Το προσφυγικό δράμα, όπως το έχουν συνδέσει σχεδιαστικά με τα Χριστούγεννα γνωστοί Έλληνες σκιτσογράφοι.
Έλληνες πρόσφυγες από Μ. Ασία στην Μυτιλήνη Σκηνή συσσιτίου
Γλυπτά με βότσαλα Ο Σύρος καλλιτέχνης Νιζάρ Αλί Μπαντέρ αφηγείται το δράμα της πατρίδας του μέσα από έργα που έχουν θέμα τον θάνατο, την προσφυγιά και την δυστυχία του πολέμου. Η πρωτοτυπία του: τα έργα είναι φτιαγμένα από βότσαλα.
Εικόνες αλληλεγγύης από τα Λαγυνά Σουφλίου, προς τους μετανάστες.
Εικόνες ανθρωπιάς από την Λέσβο, όπου τρεις γερόντισσες ταΐζουν το μωρό μιας γυναίκας-πρόσφυγα.
.
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ (βίντεο) Τον Αύγουστο του 2015 οι θρησκόληπτοι ισλαμιστές του ISIS κατέστρεψαν έναν αρχαίο ναό στην Παλμύρα της Συρίας, αφού η θρησκοληψία και ο πολιτισμός είναι δύο έννοιες εντελώς αντίθετες μεταξύ τους.
Η ΤΕΧΝΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ (φωτογραφίες) Μία καλλιτέχνιδα από την Υεμένη, η Saba Jallas, επεξεργάζεται τις εικόνες της βίας που βιώνει στην πατρίδα της από τον εμφύλιο που μαίνεται, και στέλνει στους ανθρώπους μηνύματα αγάπης και ελπίδας.
.
ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝ ΠΙΣΩ…
Η ζωή σ” ένα υπόγειο καταφύγιο στην Ουκρανία Ο Πάβελ και η αδελφή του Ράγια προσπαθούν να ξεχάσουν τον πόλεμο διαβάζοντας τα μαθήματα τους ή βλέποντας τηλεόραση σ” ένα υπόγειο καταφύγιο του Ντονέτσκ, στην Ουκρανία.
Είναι κάποια από τα παιδιά που δεν μπόρεσαν να φύγουν και έχουν το «προνόμιο» να ζουν την φρίκη του πολέμου από πρώτο χέρι…
Ουκρανία: Ας μιλήσουν τα παιδιά Πέντε παιδιά μιλούν για την καθημερινότητά τους, όπως την ζουν μέσα στον πόλεμο, στην διαλυμένη Ουκρανία.
.
ΜΟΥΣΙΚΗ
Pink Floyd: Song for Palestine
John Lennon: Imagine, Imagine (διασκευή από κωφούς στην νοηματική)
.
ΙΣΤΟΤΟΠΟΙ ΜΕ ΣΧΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες
Compass: Εγχειρίδιο Εκπαίδευσης στα Ανθρώπινα Δικαιώματα