Κινητοποίηση Αναπληρωτών και Ωρομισθίων
«Μόνιμη δουλειά και όχι ανεργία,
καλύψτε τα κενά σε όλα τα σχολεία»
«Μόνιμη δουλειά και όχι ανεργία,
καλύψτε τα κενά σε όλα τα σχολεία»
Προς τις Σχολικές Συμβούλους
Κ. Καραμπατζάκη
Κ. Πρεβεζάνου
Κατά τη μαζική και αποφασιστική κινητοποίηση στην Α΄ Διεύθυνση Αθηνών που πραγματοποίηθηκε από τα ΔΣ των 6 Συλλόγων Π.Ε. (A Αθήνας,Αριστοτέλης,Παρθενώνας, Αθηνά,Μακρυγιάννης, Ηλιούπολης, Αγίου Δημητρίου) και πλήθος νηπιαγωγών σας καταθέσαμε τα πρακτικά και τα ωρολόγια προγράμματα με βάση τις αποφάσεις της ΔΟΕ, των συλλόγων Π.Ε. και του Συντονιστικού Νηπιαγωγών .
Σας ζητήσαμε να εγκρίνετε τα πρακτικά και τα προγράμματα και να γίνουν σεβαστές οι αποφάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων. Κανένας δεν γνωρίζει ένα Νηπιαγωγείο όπως το γνωρίζει ο Σύλλογος Διδασκόντων του Νηπιαγωγείου που αποφασίζει σεβόμενος συλλογικές αποφάσεις του σωματείου μας ( ΔΟΕ Αρ. Πρωτ.791/6/9/2016), την τεκμηριωμένη παιδαγωγική του άποψη και το μη ιεραρχικά δομημένο Νηπιαγωγείο.
Η ομόθυμη στάση των νηπιαγωγών ενάντια στην υπουργική απόφαση καθώς και το γεγονός ότι η νέα Υπουργική Απόφαση για το ενιαίο τύπου Νηπιαγωγείο που μεταλλάσει το Νηπιαγωγείο σε σχολειοποιημένο πρόγραμμα με αυστηρούς χρόνους στερείται παιδαγωγικών τεκμηρίων, όπως ήδη γνωρίζετε.
Γνωρίζετε επίσης, από την παιδαγωγική σας θέση ότι τα παιδιά, ειδικά των μη προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων, αποκλείονται από μια ιδιαίτερη ανάγκη της εποχής της κρίσης, της ανάγκης για ενιαίο και συνεχές σχολείο, την ανάγκη για το το κοινωνικό ποιοτικό Δημόσιο σχολείο. Η υποβάθμιση επίσης του παιδαγωγικού χαρακτήρα της δεύτερης βάρδιας που μελλοντικά θα απαλλάξει το Υπουργείο από την υποχρέωση για τη στελέχωσή του με Νηπιαγωγούς, ανοίγει το δρόμο της ωρομισθίας στο Νηπιαγωγείο ή και ακόμη και της μεταφοράς της λειτουργίας του σε Δήμους ή ΚΔΑΠ.
Στη συνάντηση αυτή είπατε πως οι αποφάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων είναι σεβαστές και δεν θα απορριφθούν αν δεν υπάρχει περαιτέρω εντολή από το Υπουργείο.
Σας καλούμε λοιπόν έμπρακτα να είστε στο πλευρό μας θεωρώντας τα προγράμματα που σας κατέθεσαν οι συνάδελφοι και που ειναι προγράμματα για την υπεράσπιση του Δημόσιου ποιοτικού Νηπιαγωγείου ,που σέβεται τους ρυθμούς των παιδιών,που λειτουργεί αντισταθμιστικά και δεν αποκλείει κανένα παιδί από το Δημόσιο αγαθό της Παιδείας.
ΤΟ Δ.Σ.
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Στα γραφεία του Συλλόγου την Δευτέρα 5/9 πραγματοποιήθηκε μαζική σύσκεψη νηπιαγωγών , ύστερα από πρόσκληση του Δ.Σ του ΣΕΠE Ηλιούπολης « Μ. Παπαμαύρος», για θέματα που αφορούν τις νέες ρυθμίσεις σχετικά με το νηπιαγωγείο. .
Στη σύσκεψη εκφράστηκαν αγωνίες , σκέψεις, προβληματισμοί από το σύνολο των νηπιαγωγών. Διάχυτη ήταν η αντίληψη ότι οι νέες ρυθμίσεις έρχονται να αποδομήσουν και όχι να βελτιώσουν υπαρκτά προβλήματα και πραγματικές ανάγκες των σχολείων μας (25άρια τμήματα και άνω, μη στελέχωση τμημάτων ένταξης, έλλειψη αναγκαίου μόνιμου βοηθητικού προσωπικού όπως τραπεζοκόμων, καθαριστριών κ.λ.π., μειωμένη χρηματοδότηση από τη Πρωτοβάθμια Σχολική Επιτροπή). Είναι πλέον φανερό ότι, οτιδήποτε «νέο» στην Εκπαίδευση δεν έρχεται για να καλύψει μορφωτικές ανάγκες των παιδιών, ούτε να βελτιώσει εργασιακές σχέσεις εκπαιδευτικών, αλλά για εξοικονόμηση πόρων στα πλαίσια των δημοσιονομικών στόχων.
Στη συνάντηση, αποφασίσθηκε να σταλεί ανακοίνωση του Συλλόγου στα Νηπιαγωγεία και να μαζευτούν υπογραφές και στο σεμινάριο της Σχολικής Συμβούλου Προσχολικής Αγωγής. Στο σεμινάριο επίσης έγινε παρέμβαση από το Διοικητικό Συμβούλιο του συλλόγου μας, από συνδικαλιστές άλλων συλλόγων, από εκπρόσωπο της ΔΟΕ και από νηπιαγωγούς.
Έγινε φανερό ότι οι νέες ρυθμίσεις της κυβέρνησης, βρίσκουν τη συναίνεση των Σχολικών Συμβούλων, οι οποίοι παρά τις επί μέρους αντιρρήσεις στηρίζουν την υλοποίηση και προσαρμόζουν τα προγράμματά τους στις σχεδιαζόμενες αντιεκπαιδευτικές πολιτικές.
Επίσης, στην από κοινού επιστολή του Συλλόγου μας με Συλλόγους Γονέων, που είχε σταλεί την προηγούμενη σχολική χρονιά στο Υπουργείο Παιδείας, με θέμα τη σίτιση και το ζέσταμα του φαγητού των νηπίων, δεν υπήρξε έως και σήμερα καμιά απάντηση, παρόλο που επανήλθαμε στο παραπάνω ζήτημα και το καλοκαίρι.
Στη συνάντηση που είχαμε, στις 5/9, με τις/τους νηπιαγωγούς αποφασίσθηκε, με συντριπτική πλειοψηφία, να μην προβεί καμία/κανένας νηπιαγωγός στο ζέσταμα του φαγητού με κανένα μέσο. Είναι αποκλειστική ευθύνη του Υπουργείου να διορίζει τραπεζοκόμο, με ξεχωριστό κωδικό από τον κρατικό προϋπολογισμό, που θα φροντίζει να ζεσταίνει, να ετοιμάζει και να παραδίδει το χώρο καθαρό.
Αγωνιζόμαστε για να έχουν το δικαίωμα τα παιδιά μας στην ολόπλευρη διαπαιδαγώγηση με δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν σ’ ένα Νηπιαγωγείο με διευρυμένη χρονική λειτουργία, με σχεδιασμό κι όχι στην τύχη. Σε κατάλληλες υποδομές, κατάλληλους και επαρκείς χώρους, με το αναγκαίο παιδαγωγικό, επιστημονικό και βοηθητικό προσωπικό που θα καλύπτει τις ανάγκες κάθε παιδιού μέσα στο Νηπιαγωγείο.
Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,
Στις 13/9 στην Α΄Δ/νση παραδόθηκαν τα πρακτικά των Συλλόγων Διδασκόντων (ΣΔ) των Νηπιαγωγείων του Συλλόγου μας με τους υπόλοιπους συλλόγους εκπ/κών της Α΄Αθήνας, στις Σχολικές Συμβούλους της περιφέρειάς μας.
Βασικό μας αίτημα ήταν να γίνουν σεβαστές οι αποφάσεις των ΣΔ, τόσο για την κατανομή των τμημάτων όσο και για την ανάθεσή τους στις/στους νηπιαγωγούς, που έγινε με παιδαγωγικό τρόπο, στη βάση του εναλλασσόμενου ωραρίου και με αμιγή τμήματα.
Οι Σχολικές Σύμβουλοι παρέλαβαν τα πρακτικά γιατί, όπως δήλωσαν, σέβονται τις αποφάσεις των ΣΔ. Δήλωσαν όμως ότι θα διαβιβάσουν στο Υπουργείο Παιδείας το αίτημα της εναλλαγής των νηπιαγωγών στα τμήματα, που θα λειτουργήσουν 7.45 πμ – 4 μμ ή 8.30 – 4, και ανάλογα με την απάντηση θα πράξουν. Διευκρίνισαν ότι, αν δεν υπάρξει θετική απάντηση, δεν «μπορούν να υπογράψουν προγράμματα που έρχονται σε αντίθεση με τις Υπουργικές Αποφάσεις και τις εγκυκλίους». Δήλωσαν τέλος ότι για φέτος το ζήτημα της εναλλαγής είναι και δικό τους αίτημα (εφόσον επιτράπηκαν αμιγή τμήματα), γιατί οι αλλαγές έγιναν μέσα στο καλοκαίρι και διαταράσσουν τον οικογενειακό προγραμματισμό των Νηπιαγωγών!
Απαντάμε στην απαράδεκτη δήλωση του Υπουργού Παιδείας, στη συνάντηση με την Ομοσπονδία, την ημέρα της απεργίας στις 15/9, ότι «Οι Νηπιαγωγοί αντιδρούν σήμερα, γιατί ξεβολεύτηκαν», ότι είναι ώρα εμείς να ξεβολέψουμε αυτούς που «τσουβαλιάζουν» τα παιδιά σε 25άρια τμήματα, σε χώρους, που εν έτη 2016, δεν πληρούν βασικές προϋποθέσεις υγιεινής και ασφάλειας, όπου η διαπαιδαγώγηση, το παιχνίδι, η σίτιση, η χαλάρωση και γενικά όλες οι δραστηριότητες γίνονται στον ίδιο χώρο. Χωρίς καθαρίστριες και τραπεζοκόμους, κατά τη διάρκεια λειτουργίας του Νηπιαγωγείου, με παιδιά με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, χωρίς υποστήριξη, με μηδενικούς διορισμούς και Νηπιαγωγεία να κλείνουν, επειδή δεν υπάρχει αναπλήρωση.
Η εκπαίδευση θέλει ενιαίο σχεδιασμό και δε βασίζεται στην τύχη και το φιλότιμο.Πρέπει να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι τα παιδιά μας κι εμείς δε βολευόμαστε με λιγότερο ουρανό.
ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Χήρα Αγαθή Παπακώστα Μαργαρίτα
Φίλης: «Σπατάλη οι πιστώσεις για την κάλυψη των κενών στα σχολεία!!»
Σήμερα 15/9 στα πλαίσια της 24ωρης Απεργίας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και της συγκέντρωσης στο υπουργείο Παιδείας πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον κ.Φίλη.
1. Η πολιτική «ανοικτών θυρών» της κυβέρνησης έδωσε τη θέση της στα ΜΑΤ γύρω από το υπουργείο Παιδείας και την απόπειρα σωματικού ελέγχου στα μέλη του Δ.Σ της ΔΟΕ από τις υπηρεσίες ασφαλείας του Υπουργείου (η οποία φυσικά δεν έγινε αποδεκτή). Αυτά τα κρούσματα, ο αυταρχισμός που συνοδεύει πάντα την υλοποίηση της αντιλαϊκής πολιτικής, είναι συνέχεια της επίθεσης των ΜΑΤ στους απεργούς διοικητικούς υπαλλήλους του υπουργείου Παιδείας, πριν λίγες μέρες, αλλά και της απόπειρας σύλληψης του προέδρου της ΕΛΜΕ Κεφαλονίας, για να μην διαβάσει γράμμα της ΕΛΜΕ τη μέρα του αγιασμού.
2. Στη συνάντηση, ο υπουργός Παιδείας, με προκλητικό τρόπο, άξιος συνεχιστής των Υπουργών Παιδείας της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, συνεπής στη υλοποίηση του 3ου Μνημονίου, προσπάθησε να υπερασπιστεί τη πολιτική των περικοπών και των απολύσεων παρουσιάζοντας το μαύρο – άσπρο. Συνέχιζε να υποστηρίζει πως με 16.000 λιγότερες προσλήψεις αναπληρωτών (μέχρι στιγμής), σε σχέση με πέρσι, «τα σχολεία λειτουργούν χωρίς ελλείψεις(!!)». Ισχυρίστηκε ότι, «δεν προβλέπονται άλλες πιστώσεις για την Πρωτοβάθμια, πλην κάποιων ειδικοτήτων». Στην προσπάθειά του να υπερασπιστεί όλες τις κυβερνητικές ρυθμίσεις και Τροπολογίες των προηγούμενων μηνών, υποστήριξε προκλητικά ότι «τα προηγούμενα χρόνια γίνονταν περισσότερες προσλήψεις αναπληρωτών από τις ανάγκες», ότι «είχαμε σπατάλη δυνάμεων και πιστώσεων». Χαρακτηριστικά είπε ότι, «πέρσι είχαμε πάρτυ με τις προσλήψεις(!!!) και δεν υπάρχει περίπτωση να ξαναγίνουν 14.000 προσλήψεις στην Πρωτοβάθμια», ενώ προανήγγειλε και νέες περικοπές την επόμενη χρονιά λέγοντας χαρακτηριστικά ότι, «του χρόνου θα είναι ακόμα καλύτερα τα πράγματα!!».
Ο υπουργός σήμερα ανακοίνωσε απολύσεις αναπληρωτών και συνέχεια των περικοπών!!
3. Για τις ρυθμίσεις σε σχέση με το Νηπιαγωγείο, υποστήριξε ότι, «δεν υπάρχει κανένα παιδαγωγικό πρόβλημα», ότι «το Ολοήμερο Νηπιαγωγείο είναι κατά βάση για χαλάρωση των παιδιών» και ότι «όλη η φασαρία γίνεται γιατί ξεβολεύονται οι Νηπιαγωγοί»! Επίσης προανήγγειλε ότι, στον κυβερνητικό σχεδιασμό είναι το κλείσιμο των «μικρών» 1/Θ και 2/Θ και η δημιουργία μεγάλων πολυθέσιων Νηπιαγωγείων.
4. Για τους υποτιθέμενους 20.000 μόνιμους διορισμούς – φάντασμα, αυτή την φορά δεν ειπώθηκε ούτε καν ότι παραπέμπονται στο επόμενο έτος. Η κυβέρνηση μεθοδικά επιδιώκει να δημιουργήσει το κλίμα πως δήθεν δεν υπάρχουν κενά και ανάγκες άρα δεν χρειάζονται και διορισμοί! Ο Υπουργός αμφισβήτησε τις κενές οργανικές θέσεις, προαναγγέλλοντας την κατάργησή τους με το επιχείρημα της μείωσης τους μαθητικού πληθυσμού.
5. Οι παραινέσεις του Υπουργού για το πώς πρέπει κινητοποιούνται τα συνδικάτα και τι μορφές πάλης πρέπει να επιλέγουν μας γυρίζουν… σε άλλες εποχές. Το θάρρος που έδωσαν στις εκάστοτε κυβερνήσεις οι δυνάμεις του παλιού και νέου κυβερνητικού συνδικαλισμού είναι πολύ μεγάλο. Η κυβέρνηση, όπως τόνισε ο εκπρόσωπος τους ΠΑΜΕ θέλει τα συνδικάτα χειροκροτητές της πολιτικής της.
Συνάδελφισσες, συνάδελφοι,
Καλούμε όλα τα Πρωτοβάθμια σωματεία να καταδικάσουν τις κυβερνητικές αποφάσεις για συνέχιση των περικοπών, για απολύσεις συναδέλφων μας αναπληρωτών.
Να καταδικάσουν την πρωτοφανή προσπάθεια, οι περικοπές και η αφαίρεση μορφωτικών δικαιωμάτων των παιδιών μας να παρουσιαστούν ως αναβάθμιση του σχολείου.
Κάθε σωματείο, κάθε συνάδελφος, να αναλάβει την ευθύνη, να ενημερώσει τους γονείς για τις εξελίξεις στην Εκπαίδευση, για τις επιπτώσεις τους στη μόρφωση των παιδιών.
Να μαζικοποιήσουμε τις επόμενες μέρες τις Γενικές Συνελεύσεις των σωματείων μας, τις πολύμορφες πρωτοβουλίες ενημέρωσης και ανάδειξης των προβλημάτων που υπάρχουν σε κάθε σχολείο, σε κάθε Δήμο.
Να μη συμβιβαστούμε με την πολιτική των ελλείψεων, της αφαίρεσης μορφωτικών δικαιωμάτων, την υποχρηματοδότηση.
Αθήνα, 15/9/2016
Ξεκίνησε προχτές η σχολική χρονιά κι αν κάτι ξεχωρίζει είναι ο προπαγανδιστικός «αχός» της κυβέρνησης για το γεγονός ότι περισσότεροι αναπληρωτές από πέρυσι βρίσκονται στη θέση τους στην αρχή της χρονιάς. «Στόχος μας τώρα το σχολείο της ποιότητας και της ισότητας», είπε ο πρωθυπουργός, ενώ στις τυμπανοκρουσίες κεντρικό ρόλο έχουν και οι αλλαγές στο Γυμνάσιο που παρουσιάζονται ως «κοσμογονικές» και προοδευτικές.
Και εδώ οι πανηγυρισμοί κρύβουν κάτω από το χαλί τα χιλιάδες κενά εκπαιδευτικών, που προκύπτουν από τη συνεχιζόμενη πολιτική αδιοριστίας και τις αλλαγές στις αναθέσεις, που σηματοδοτούν εκ των πραγμάτων χειροτέρευση των όρων μόρφωσης των παιδιών της λαϊκής οικογένειας και που ήρθαν για να μείνουν.
Το υπουργείο Παιδείας, όμως, επικεντρώνει κυρίως στο γεγονός ότι μειώνονται σε τέσσερα τα εξεταζόμενα μαθήματα στο τέλος της χρονιάς και κατά τρεις ώρες το εβδομαδιαίο πρόγραμμα, ότι υπάρχει εξορθολογισμός της ύλης στην κατεύθυνση της μείωσης. Με βάση αυτά, επιδιώκει να πείσει ότι η λαϊκή οικογένεια και τα παιδιά της θα απαλλαγούν από το άγχος, το Γυμνάσιο θα ξεφύγει από την εξεταστική διαδικασία και θα εστιάσει στην ουσιαστική μορφωτική διαδικασία.Αλλά ποια μορφωτική διαδικασία;
Να θυμίσουμε ότι η μείωση της ύλης δεν είναι κάτι νέο, ούτε άσχετο από το περιεχόμενο της σχολικής γνώσης. Εχει ήδη ξεκινήσει από τα περιβόητα βιβλία και προγράμματα της περιόδου 2006 – 2007 που είναι ακόμα σε ισχύ, υπακούοντας στην ίδια λογική της «διαθεματικότητας»(της λογικής από μέρος σε μέρος και όχι από το μέρος στο όλο και πάλι πίσω στο συγκεκριμένο), όπως από το 2006 αποκλειστικά το Κόμμα μας ανέδειξε ως σοβαρό επιστημονικό, μεθοδολογικό πρόβλημα και όχι κυρίως ως ζήτημα προχειρότητας. Στη βάση αυτή, μειώθηκε η ύλη μαθημάτων που σχετίζονται με τις φυσικές επιστήμες και τα μαθηματικά. Για παράδειγμα, η Γεωμετρία εξοβελίστηκε, ενώ είναι γνωστό ότι εξασκεί τη φαντασία, την αναλυτική και συνθετική σκέψη, ενώ υποβαθμίστηκαν επιστήμες όπως η Χημεία, η Φυσική, που όταν διδάσκονται σωστά (υλιστικά, ορθολογικά), «διαπαιδαγωγούν» στο να σκέφτεται κάποιος με βάση το αίτιο και το αποτέλεσμα, την ύπαρξη αντικειμενικών νόμων κίνησης της ύλης. Στα γλωσσικά μαθήματα, το δημιουργικό στοιχείο περιορίζεται, η μέθοδος εκμάθησης αντιγράφει τη μέθοδο εκμάθησης της αγγλικής, χωρίς κανόνες – απαραίτητο σημείο αναφοράς για την αφομοίωση του γλωσσικού πλούτου, ενώ συνοδεύεται κατά βάση από κείμενα απλοϊκά, χρηστικά, ρηχά, γιατί υποτίθεται «αυτά ενδιαφέρουν τους μαθητές».
Τα εμπόδια στη μορφωτική διαδικασία καθώς και το άγχος που αυτά φέρνουν, είναι λογικό βέβαια να ταυτίζονται με την εξεταστική διαδικασία. Ειδικά στον καπιταλισμό, τα αποτελέσματα των εξετάσεων εκφράζουν ακόμα πιο έντονα τις μορφωτικές και κοινωνικές ανισότητες, τις διαφορετικές αφετηρίες από τις οποίες ξεκινά κάθε μαθητής. Είναι «το κερασάκι στην τούρτα» σε μια από χέρι άνιση εκπαιδευτική διαδικασία. Ομως, το πρόβλημα δεν είναι οι εξετάσεις, αλλά ο στόχος που θέτει η κοινωνία στο σχολείο. Μήπως η υποτιθεμένη ελεύθερη πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή οι περιορισμένες εξετάσεις σε μια σειρά χώρες, έκανε τη μόρφωση προσβάσιμη σε ευρύτερες λαϊκές οικογένειες;
Πίσω από τα περί «λυκειοποίησης του Γυμνασίου», ανοίγει ακόμα πιο διάπλατα ο δρόμος στη δημιουργία προγραμμάτων «σούπα», στα πρότυπα της διαθεματικής προσέγγισης. Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσεται και η συζήτηση για ενοποίηση ειδικοτήτων και κατάργηση των επιμέρους μαθημάτων (π.χ. Φυσικές Επιστήμες) σε αντίθεση με τη διακριτή διδασκαλία των επιμέρους αντικειμένων, η οποία πατάει στους διαφορετικούς αντικειμενικούς νόμους του υλικού κόσμου. Και σε αυτό το ζήτημα η κυβέρνηση έχει την απόλυτη στήριξη της ΝΔ!
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση θέλει να δημιουργήσει στη λαϊκή οικογένεια μειωμένες μορφωτικές απαιτήσεις για τα παιδιά της, να οδηγήσει στη λογική «άντε να τελειώσουμε το Γυμνάσιο και μετά βλέπουμε». Ομως, το μετά έχει να κάνει με τις περιβόητες αλλαγές στο Λύκειο. Εκεί «θα τρώει η μύγα σίδερο και το κουνούπι ατσάλι», αφού επί της ουσίας γενικεύεται ένας ατέλειωτος εξεταστικός μαραθώνιος εντός Λυκείου, που θα λειτουργεί αποτρεπτικά στην επιλογή του Γενικού Λυκείου, φέρνοντας έτσι το «όνειρο» της κυβέρνησης, και της αστικής τάξης βεβαίως, για πιο μαζική στροφή στην πρόωρη κατάρτιση πιο κοντά στην πραγματικότητα.
Η ουσία, λοιπόν, βρίσκεται στους στόχους του σχολείου και της κοινωνίας. Η αποτίμηση της μορφωτικής διαδικασίας, ο έλεγχος του τι έμαθε ο μαθητής και τα αντίστοιχα μέτρα που πρέπει να πάρει ο εκπαιδευτικός, είναι μια αντικειμενική και αναγκαία διαδικασία. Και αυτή η διαδικασία μπορεί να έχει ουσιαστικό, προοδευτικό και φιλολαϊκό περιεχόμενο, στο βαθμό που το σχολείο έχει στόχο την ολόπλευρη μόρφωση και διαπαιδαγώγηση όλων και όχι κάποιων. Οταν σκοπός του είναι να διδάσκει ότι υπάρχει αντικειμενική αλήθεια, ότι υπάρχουν νόμοι κίνησης της φύσης, της κοινωνίας και όχι ότι «ο καθένας έχει την αλήθειά του», άποψη που σιγοντάρει έναν σύγχρονο ανορθολογισμό. Οταν από τον ίδιο του τον μορφωτικό και διαπαιδαγωγητικό σκοπό, το σχολείο ούτε θέλει ούτε μπορεί να διαχωρίσει τα μαθήματα σε πρωτεύοντα και δευτερεύοντα, ανεξάρτητα από το αν αυτά εξετάζονται.
Χωρίς να παραγνωρίζουμε την πίεση και τις δυσκολίες της λαϊκής οικογένειας, έχουμε ευθύνη να διαμορφώνουμε κριτήριο με πυξίδα τις σύγχρονες μορφωτικές δυνατότητες και ανάγκες της εποχής μας. Γιατί, με περισσότερες ή λιγότερες εξετάσεις, το ζητούμενο είναι ο μαθητής να μπορεί να ξεχωρίζει την αλήθεια από το ψέμα, την πληροφόρηση από τη γνώση, να μπορεί να εκφράζεται σωστά και ολοκληρωμένα, να αμφισβητεί τα σκουπίδια της μεταφυσικής, να ξέρει την αλήθεια για την Ιστορία του λαού μας.
Σε αυτήν την ανάγκη, αυτή η κοινωνία και το σχολείο της, όχι μόνο δεν παίρνουν άριστα, αλλά κάτω από τη βάση.